Bài viết (59)
![[Thị trường và đạo đức] Chương 8: Adam Smith và huyền thoại về lòng tham](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.8_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 8: Adam Smith và huyền thoại về lòng tham
Trong tiểu luận này, tác giả kết liễu huyền thoại về một ông Adam S mith ngây thơ, một người tin rằng chỉ cần dựa vào “tính tư lợi” là có thể tạo ra được sự thịnh vượng.
![[Thị trường và đạo đức] Chương 7: Đạo lí của bình đẳng và bất bình đẳng trong xã hội thị trường](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.7_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 7: Đạo lí của bình đẳng và bất bình đẳng trong xã hội thị trường
Trong tiểu luận này, nhà triết học Nga Leonid Nikonov khảo sát có phê phán một cách kĩ lưỡng ý tưởng về “bình đẳng” trong nền kinh tế thị trường và thấy rằng phần lớn
![[Thị trường và đạo đức] Chương 6: Nghịch lí của đức hạnh](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.6_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 6: Nghịch lí của đức hạnh
Trong tiểu luận này, Mao Vu Thức, một nhà kinh tế học và đồng thời cũng là một doanh nhân Trung Quốc, trình bày kiến giải của mình về vai trò của thị trường trong việc tạo lập sự hài hòa và hợp tác.
![[Thị trường và đạo đức] Chương 5: Hai mươi ngộ nhận về thị trường (Phần cuối)](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.5_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 5: Hai mươi ngộ nhận về thị trường (Phần cuối)
Phần đông người ta nghĩ rằng cho tất cả trứng vào một rổ là thiếu khôn ngoan. Các nhà đầu tư khôn ngoan bao giờ cũng tìm cách đa dạng hóa danh mục đầu tư và kết quả là “gói chính sách đa dạng hóa”, nghĩa là hỗn hợp giữa ...
[Thị trường và đạo đức] Chương 5: Hai mươi ngộ nhận về thị trường (Phần 1)
Đây là bài phát biểu của Giáo sư Tom G. Palmer tại hội thảo khu vực mang tên Khuôn khổ định chế cho tự do của châu Phi do Hội Mont Pelerin tổ chức ở Nairobi, Kenya vào ngày 26 tháng 2 năm 2007.
![[Thị trường và đạo đức] Chương 4: Chữa bệnh kiếm lời và động cơ của lòng trắc ẩn](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.4_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 4: Chữa bệnh kiếm lời và động cơ của lòng trắc ẩn
Tác giả tiểu luận này đưa ra suy nghĩ của mình, trên cơ sở trải nghiệm của chính ông trong quá trình điều trị bệnh đau lưng. Đây không phải là học thuyết xã hội, cũng không phải là đóng góp vào môn khoa học xã hội. Đây chỉ là ...
![[Thị trường và đạo đức] Chương 3: Cạnh tranh và hợp tác](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.3_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 3: Cạnh tranh và hợp tác
Trong tiểu luận này, David Boaz - học giả, đồng thời là một nhà quản lí một viện nghiên cứu (think tank) - chỉ rõ quan hệ giữa cạnh tranh và hợp tác, tức là quan hệ giữa những hiện tượng thường được coi là đối nghịch nhau như nước ...
![[Thị trường và đạo đức] Chương 2 - Tự do và phẩm giá là nền tảng của thế giới hiện đại](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.2_(2).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 2 - Tự do và phẩm giá là nền tảng của thế giới hiện đại
Trong tiểu luận này, nhà sử học chuyên về lĩnh vực kinh tế và nhà phê bình xã hội, Deirdre McCloskey, biện luận rằng nếu chỉ dùng “tác nhân kinh tế” – như nhiều thế hệ các nhà sử học đã từng làm – thì không giải thích được sự ...
![[Thị trường và đạo đức] Chương 1 - Phỏng vấn một doanh nhân](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/k24005.1_(3).jpg)
[Thị trường và đạo đức] Chương 1 - Phỏng vấn một doanh nhân
Trong bài phỏng vấn này, ông John Mackey, doanh nhân, đồng-sáng lập viên và là đồng-giám đốc điều hành công ty Whole Foods Market, giải thích triết lí của ông về “chủ nghĩa tư bản tự giác” và chia sẻ những suy nghĩ của ông về bản chất và động ...
.jpg)
Chủ nghĩa cá nhân và tự do: Hai trụ cột buộc phải có của những cộng đồng chân chính
Chủ nghĩa cá nhân là quan niệm cho rằng mỗi người đều có những quan niệm riêng về mặt đạo đức và một số quyền nhất định, đấy là những thứ có nguồn gốc thánh thần hay cố hữu trong bản chất của con người.
![[Thị trường và đạo đức] - Dẫn nhập: Đạo lí của chủ nghĩa tư bản](http://thitruongtudo.vn/upload/01_bai_viet/e24043_(1)_(1).jpg)
[Thị trường và đạo đức] - Dẫn nhập: Đạo lí của chủ nghĩa tư bản
Cuốn sách này là lời biện minh về mặt đạo đức cho cái mà triết gia Robert Nozick gọi là “hành vi tư lợi giữa những người trưởng thành tự nguyện”. Nó nói về hệ thống hợp tác sản xuất và tự do trao đổi, được thực hiện chủ yếu ...
.jpg)
Năm trụ cột để hướng tới tương lai
Tư duy duy lý, văn hóa dân chủ, kinh tế thị trường, xã hội dân sự và quan trọng hơn hết, Nhà nước pháp quyền là năm trụ cột được đặt ra như là định hướng cho tương lai. Năm trụ cột này là tiền đế cho một xã hội ...
.jpg)
Tự do – quyền năng của cuộc sống thị trường
Thái độ của người làm chính sách là rất quan trọng, và có ảnh hưởng qua lại tới các chuyên gia. Nếu người làm chính sách bị chi phối bởi các nhóm lợi ích, thì rõ ràng họ không muốn lắng nghe, thậm chí coi chuyên gia chỉ là kẻ ...
.jpg)
Báo khoa học
Năm 1941, Thế chiến II bước sang năm thứ ba. Ở Đông Dương từ năm trước Nhật đã nhiều lần làm áp lực trên Pháp để chặn đường tiếp tế cho quân Tưởng Giới Thạch qua ngả đường sắt từ Hải Phòng đi Vân Nam, dẫn tới việc chính phủ ...
.jpg)
Tạp chí Khoa học Phổ thông 1934-1942
Tạp chí Khoa học phổ thông là tờ tạp chí phổ biến khoa học thứ ba của VN tính theo thứ tự thời gian, như đã được giới thiệu trên các bài viết về hai tờ đầu: Khoa học Tập chí và Tạp chí Khoa học của nhà khoa học ...
.jpg)
Khoa học Tập chí
Ai cũng biết, tình trạng nghèo nàn lạc hậu của các nước châu Á vào thế kỷ XIII - XIX là nguyên nhân chủ yếu khiến họ bị các nước châu Âu thôn tính, chỉ trừ nước Nhật (và có lẽ, Thái Lan ở một mức thấp hơn) đã kịp ...
P/v ông Lê Hồng Giang - Vỉa hè Việt Nam – "Kinh tế mặt tiền" và "kinh tế hàng rong"
"Ở thời điểm hiện tại, chúng ta chưa thể "chơi sang" bằng cách: Chỉ khai thác vỉa hè cho người đi bộ" – ông Lê Hồng Giang, một chuyên gia tài chính đang làm việc tại Úc, nhận định.
Loay hoay trong một thế giới cũ mèm
Trong khi người dân nước ta bị mắc kẹt trong vòng xoáy tranh cãi chữ nghĩa không dứt, hết “thu giá” đến “tụ nước”, hết “nằm nghỉ mệt” đến “bay chưa đúng giờ” thì ở bên ngoài người ta đang cố gắng sắp xếp cuộc sống theo những quy luật ...
Báo chí kinh tế làm gì
Phải thừa nhận với nhau là người dân Việt Nam rất năng động trong tìm kiếm cơ hội làm ăn; đồng thời họ xoay chuyển rất nhanh mỗi khi có thay đổi trong môi trường kinh doanh - những xoay chuyển không một trường lớp hay khóa học quản trị ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Thư Ngỏ Gửi Hội Những Người theo Đạo Quaker
Kính gửi quý vị Đại biểu của Hội Những Người theo Đạo Quaker, hoặc những quý vị đã quan tâm đến bài viết của tôi, mang tựa đề “Lời Chứng Thời Xưa và Những Nguyên tắc của Đạo Quaker được Canh tân có Liên quan đến Nhà vua và Chính ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Phụ lục
Khi ấn bản đầu tiên của tiểu luận này được phổ biến, hay nói cho đúng hơn, trùng với ngày đó Bài Diễn Văn của Vua George III1 đã được phổ biến tại thành phố này. Nếu đây là điềm báo trước sự ra đời của tiểu luận này, thì ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Chương IV (Phần 2)
Có một số người sẽ nói rằng sau khi ta làm huề với Anh quốc, thì nước Anh sẽ bảo vệ chúng ta. Nói như thế chẳng phải là dại dột lắm ư, nếu ta nghĩ là Anh quốc sẽ giữ hải quân đóng trong những hải cảng của ta? ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Chương IV (Phần 1)
Tôi chưa bao giờ gặp một người, ở bên Anh hay bên Mỹ, mà chưa từng thú nhận rằng sự tách biệt giữa hai nước, sẽ xảy ra không vào lúc này thì cũng vào lúc khác: Và không có thí dụ nào cho thấy là chúng ta đã thiếu ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Chương III (Phần 2)
Mọi biện pháp kín đáo tìm kiếm hòa bình đã không mang lại hiệu quả nào cả. Những lời cầu nguyện của chúng ta đã bị bác bỏ trong khinh miệt; và chỉ thuyết phục chúng ta thấy rõ rằng không có gì tâng bốc lòng kiêu căng hay củng ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Chương III (Phần 1)
Trong những trang dưới đây tôi sẽ không trình bày những gì ngoài những sự thật đơn giản, những lý luận dễ hiểu, và những lý lẽ thông thường, chứ không có những lời phi lộ để dẫn dắt độc giả, ngoại trừ một yêu cầu là người đọc đừng ...
Thái độ tích cực của người Việt về người Mỹ và người giàu
Không có gì khó hiểu nếu như tại Việt Nam có nhiều người có tư tưởng bài xích Mỹ sau cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc (1954 - 1975). Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, điều này không còn chính xác nữa. Không những vậy, đại đa số ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Chương II
Con người sinh ra đều bình đẳng, sự bình đẳng này chỉ có thể bị tiêu diệt vì những hoàn cảnh xảy ra sau này; sự khác biệt của giàu và nghèo, phần lớn cũng là kết quả của hoàn cảnh chứ chưa cần kể đến cái điều mang tên ...
Lẽ Thường (Common Sense) - Chương I
Có một vài tác giả đã quá lầm lẫn giữa [hai thực thể] xã hội và chính quyền, đến nỗi không còn phân biệt được đâu là đâu nữa; dù hai thực thể này không những khác nhau, mà còn có nguồn gốc khác nhau. Xã hội được hình thành ...
Lẽ Thường - Lời giới thiệu của dịch giả
Sau khi Columbus tìm ra lục địa Mỹ châu năm 1492, Đế quốc Tây-ban-nha bắt đầu bành trướng thế lực vào vùng Tây bán cầu và chiếm hữu vùng đất Mexico đến vùng Nam Mỹ châu. Sau đó các nước Âu châu khác như Bồ-đào-nha, Hà-lan, Thụy-điển và Pháp cũng ...
Chế độ nhân tài trị và Chủ nghĩa tinh hoa ở Singapore: Điều gì khiến cả hai bên đều sai khi tranh luận về chế độ nhân tài trị? (Phần 3/3)
Trong phần này, chúng tôi bàn luận chi tiết về những những điểm đúng và sai mà các nhà phê bình chế độ nhân tài trị Singapore đã chỉ ra. Chúng tôi đưa ra hai phản bác chung: một mang tính thực chứng và một mang tính chuẩn tắc. Cuối ...
Chế độ nhân tài trị và Chủ nghĩa tinh hoa ở Singapore: Điều gì khiến cả hai bên đều sai khi tranh luận về chế độ nhân tài trị? (Phần 2/3)
Mặc dù các quy tắc của cuộc chơi giúp chọn ra người có thành tích tốt nhất, thế nhưng những người chơi (người Singapore) lại không có xuất phát điểm kinh tế - xã hội như nhau. Điều này thể hiện rõ ràng nhất qua cách mà của cải và ...
Các giá trị Châu Á và chủ nghĩa tự do cổ điển (Phần 6/6)
Các học giả nghiên cứu các giá trị châu Á đã có một đóng góp quan trọng bằng việc bác bỏ tuyên bố của phái tự do khai phóng phương Tây rằng nó có tính phổ quát về đạo đức. Họ nhấn mạnh rằng nhân quyền có thể không phổ ...
.2.jpg)
Các giá trị Châu Á và chủ nghĩa tự do cổ điển (Phần 5/6)
Những người theo chủ nghĩa tự do cổ điển thường cùng nhau tỏ thái độ hoài nghi về nhà nước, cộng hưởng rất nhiều với tư tưởng chính trị của Đạo giáo. Mặc dù có nhiều lý do giải thích tại sao lại như vậy, nhưng những hành động của ...
Các giá trị Châu Á và chủ nghĩa tự do cổ điển (Phần 4/6)
Những người cổ vũ các giá trị châu Á đã chỉ ra những vấn đề kinh tế xã hội trong xã hội phương Tây nhằm chứng minh rằng chủ nghĩa tự do có nhiều khiếm khuyết. Cuộc đại khủng hoảng tài chính năm 2008, bắt nguồn từ các nước phương ...
Các giá trị châu Á và chủ nghĩa tự do cổ điển (phần 1/6)
Một trong những chỉ trích chống lại triết lý chính trị của chủ nghĩa tự do bắt nguồn từ mâu thuẫn mang tính ý thức hệ với “các giá trị châu Á”. Cùng với việc các xã hội châu Á ‘vươn lên những vị trí nổi bật trên trường quốc ...
Người Nhật đã hiện thực hóa giấc mơ bất khả thi của mình như thế nào? (Phần 2/2)
Lời giải thích thực sự về sự phát triển kinh tế thành công thời hậu chiến của Nhật Bản không nằm ở “chính sách công nghiệp” của MITI, mà dựa trên những đức tính tốt đẹp từ lâu đời - tiết kiệm, làm việc chăm chỉ, giảm chi tiêu chính ...
Không có tự do, không có nghệ thuật: Không có nghệ thuật, không có tự do
Như thường được phát biểu, tự do rất quan trọng đối với nghệ thuật; tuy vậy, nghệ thuật cũng rất quan trọng đối với tự do. Nghệ thuật phá bỏ những lối mòn và buộc chúng ta phải suy nghĩ. Nghệ thuật là bất khả thi nếu thiếu tự do, ...
Sự cẩn trọng với chiến tranh trong thời kì khai sáng Mỹ
Do đâu con người nhận thấy chiến tranh không phải thứ đem lại vinh quang? Do đâu con người nhận ra chiến tranh không phải cách giải quyết đầu tiên, mà là cuối cùng? Đâu là những nguồn gốc của nguyên tắc kiểm soát dân sự trong quân đội? Thời ...
Thương mại tự do đem lại hòa bình
Thương mại quốc tế và các khoản đầu tư xuyên quốc gia giảm bớt động lực gây ra chiến tranh như thế nào? Quan hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia ảnh hưởng đến hành vi của họ như thế nào? Mối quan hệ giữa hòa bình, thương ...
Kinh tế chính trị học về đế quốc và chiến tranh
Các nền văn minh có nhất thiết phải va chạm nhau không? Chủ nghĩa đế quốc hoặc chủ nghĩa thực dân là những phương án thành công hay thất bại? Những chiến sĩ vĩ đại nhất của hòa bình và đối thủ lớn nhất của chủ nghĩa đế quốc là ...
Xu hướng thoái trào của chiến tranh và khái niệm nhân tính
Có thể điều này rất khó tin nhưng trên thực tế ảnh hưởng của chiến tranh đã bắt đầu suy yếu. Vậy những chứng cứ nào, lý do nào có thể chứng minh cho sự thật tuyệt vời này?
Chiến tranh là sự cướp đoạt
Một người (và tương tự với một cộng đồng ) có thể có được phương tiện để sinh tồn theo một trong hai cách – tạo ra hoặc lấy cắp chúng.
Thị trường và đạo đức
Hầu hết chúng ta đều đồng ý rằng chủ nghĩa tư bản tốt hơn các hệ thống kinh tế khác, chẳng hạn chủ nghĩa xã hội, về khả năng cung ứng hàng hóa và dịch vụ. Dù vậy, quyền tư hữu và nền kinh tế thị trường vẫn bị nhiều ...
Thị trường xấu xa
Một trong những nghịch lý thú vị nhất xung quanh chủ nghĩa tư bản hiện đại là sự căm ghét, nỗi sợ hãi và sự khinh rẻ; đấy là những điều được đề cập thường xuyên nhất khi nói về chủ nghĩa tư bản. Trong xã hội đương đại, người ...
Giải pháp nào cho sự thiếu hiểu biết trầm trọng về thế giới?
Truyền thông khiến chúng ta ngập trong một dòng chảy thông tin thảm họa liên tục từ nơi này đến nơi khác, trong khi bỏ qua những sự kiện tích cực hơn. Những thay đổi chậm chạp thường không được chú ý và con người sử dụng các "lối tắt ...
Amartya Sen: "Thế giới đang đối mặt với đại dịch của chủ nghĩa chuyên chế"
Trong bài phát biểu nhận giải thưởng Hòa Bình do Hiệp hội thương mại sách Đức trao tặng, kinh tế gia đoạt giải Nobel Amartya Sen nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đọc, tranh luận, sự tự do tư tưởng và bất đồng chính kiến cũng như cảnh báo ...
Hoà bình là một lựa chọn (Phần 2)
Một vài người tin rằng khởi xướng một cuộc chiến – hay việc giết chóc – là việc làm đúng đắn để trở thành một “quốc gia không khoanh tay đứng nhìn”, giống như lập trường của Albright. (Và một vài người sẽ ủng hộ lập trường này).
Hoà bình là một lựa chọn (Phần 1)
Bản chất của chiến tranh là gì? Liệu chiến tranh có phải là bản chất của con người? Chiến tranh có thể biện minh được không? Nếu có, nó có thể được biện minh trong những hoàn cảnh nào? Nó gây ảnh hưởng gì đến đạo đức và tự do?
Chênh lệch giới về tiền lương liên quan tới sở thích nhiều hơn là phân biệt giới tính
Trong bài viết này, tác giả chứng minh rằng hiện tượng chênh lệch giới về tiền lương là có thật, nhưng nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch này không phải là do sự phân biệt đối xử trong xã hội, mà là do sự khác nhau trong lựa chọn ...
Thực hư về khoảng cách tiền lương của hai giới
Cuộc tranh đấu hiện nay về bình đẳng giới đã biến vấn đề tiền lương tương đối giữa nam giới và nữ giới trở thành gần giống với một cuộc đấu đá chính trị. Nhiều năm vừa qua, những người bênh vực thị trường tự do, có cả tôi, luôn ...
Tư tưởng của Fukuzawa Yukichi về gia đình và lịch sử văn minh (Phần 3)
Fukuzawa nghĩ rằng sao chép cái vỏ ngoài của văn minh phương Tây là điều tương đối dễ dàng. Nhưng ông hiểu rằng bản chất của văn minh phương Tây là sự độc lập trong tâm hồn của người dân, điều mà ông cho rằng người phương Tây đã có, ...
Tư tưởng của Fukuzawa Yukichi về gia đình và lịch sử văn minh (Phần 2)
Mặc dù Fukuzawa viết rất nhiều bài viết trong cuộc đời mình, nhưng cuốn sách quan trọng nhất trong đó chính là 'Văn minh luận chi khái lược' (An Outline of a Theory of Civilization).
Tư tưởng của Fukuzawa Yukichi về gia đình và lịch sử văn minh (Phần 1)
Fukuzawa Yukichi là một trong những nhân vật vĩ đại nhất Nhật Bản. Ông thường được coi là người đã toàn tâm toàn ý "Tây hóa" Nhật Bản trên hầu hết các khía cạnh của xã hội, trong đó bao gồm vấn đề phụ nữ và gia đình.
Thoát Á Luận
Giao thông ngày nay đã trở nên thuận tiện đến mức, một khi làn gió văn minh phương Tây thổi sang phương Đông, mọi cành cây ngọn cỏ ở phương Đông đều phải ngả theo.
Dụ ngôn về cái hang
Dụ ngôn về cái hang nằm trong tập 7 của “Cộng hòa", tác phẩm nổi tiếng nhất của Plato. Đây là một đoạn đối thoại dài về bản chất của công lý.
Tín ngưỡng của người tự do
Từ “Tín ngưỡng” trong nhan đề của tiểu luận này là một từ ngữ gây ngạc nhiên đối với người đã viết cuốn sách "Why I Am Not A Christian" (Tại sao tôi không là người Thiên Chúa giáo), nhưng, như Russell đã thú nhận, “Những ai cố gắng tôn ...
Về bản chất tự do của con người
Đọc tham luận của Hoàng Hưng tại Hội nghị Lý luận và phê bình văn học vừa qua, tôi muốn giới thiệu một vài đoạn dịch từ cuốn "Về bản chất của tự do của con người" của Martin Heidegger, như một sự ủng hộ nhỏ nhoi cho thái độ ...
Nghịch lý của đức hạnh
Khoảng giữa thế kỉ XVIII và XIX một nhà văn Trung Quốc tên là Li Ruzhen đã viết một cuốn tiểu thuyết với nhan đề "Hoa trong gương" (Flowers in the Mirror). Cuốn sách kể về một người tên là Tang Ao vì bị thất bại trong công việc làm ...
Giải phóng tình dục
Tôi không đề nghị rằng không nên coi trọng luân lý và tính tự chủ trong lĩnh vực tình dục, bởi cũng hệt như trong lĩnh vực ẩm thực chúng ta phân biệt ra làm ba thể loại, đó là về phép tắc, phong cách và sức khỏe.
