[FA. Hayek Cuộc đời và sự nghiệp]: Lời tựa

LỜI TỰA VÀ CÁM ƠN

Mục đích của tác phẩm này là tìm hiểu sự nghiệp trí tuệ của Friedrich Hayek. Hayek là triết gia về tự do vĩ đại nhất suốt thế kỷ hai mươi. Đóng góp của ông vào lý thuyết chính trị và kinh tế thật vô cùng to lớn. Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất về tầm quan trọng của Hayek là ngành công nghiệp sách với sự góp mặt của ông dưới nhiều ngôn ngữ khác nhau trên khắp thế giới. Tiểu sử trí tuệ có thể cho phép ta hình dung đầy đủ hơn về bối cảnh để qua đó hiểu được sự nghiệp của một tác gia. Đặc biệt trong lĩnh vực khoa học xã hội, các thuật ngữ sử dụng trong các cuộc thảo luận học thuật vẫn thường xuyên, hay có lẽ thông thường, được nhắc tới qua ngôn ngữ đương đại. Thông qua hiểu biết tốt hơn về cuộc đời và thời đại của một nhà tư tưởng, ta có thể lĩnh hội sâu sắc hơn tư tưởng con người ấy.

Hayek từng trải qua một cuộc sống lý thú. Quãng thời gian cư trú của ông ở Vienna, London, Cambridge, Chicago, và Freiburg cho thấy những hình ảnh thu nhỏ về các trung tâm thảo luận học thuật hàng đầu suốt thế kỷ hai mươi. Dù vậy, cuộc đời Hayek lại thú vị nhất ở chỗ nó giúp làm sáng tỏ tư tưởng của ông. Tư tưởng phổ quát của ông thể hiện qua sự quan tâm sâu sắc và rộng khắp đến ông.

Tôi rất sung sướng khi được tỏ lòng biết ơn tới những người đã giúp đỡ mình trong quá trình chuẩn bị cuốn sách này. Con trai, con gái và con dâu Hayek – Larry Hayek, Christine Hayek, và Esca Hayek – đã hào phóng trả lời các câu hỏi. Larry và Esca thu xếp cho tôi ba chuyến viếng thăm cuối tuần tới nhà họ; lòng hiếu khách của họ là một trong những kỷ niệm thắm tình nhất của tôi về dự án này. Hans Warhanck, con trai người vợ thứ hai của Hayek, dành hai dịp trả lời các câu hỏi. Tôi cũng từng nói chuyện rất ngắn gọn qua điện thoại với Helene von Hayek, người vợ thứ hai của Hayek (bà mất năm 1996), và tới thăm căn hộ của họ ở Freiburg.

Một số người đã đồng ý trả lời phỏng vấn. Tôi xin cám ơn Milton và Rose Friedman, James Buchanan, Ronald Coase, Gary Becker, Edwin Meese, Arthur và Marjorie Seldon, Sir Ernst Gombrich, D. Gale Johnson, Tibor Scitovsky, Ronald Fowler, Lord Desai, Erich Streissler, Peter Rosner, Kurt Faninger, Werner Tschiderer, Reinhold Veit, David Grene, Joseph Cropsey, William Letwin, Charlotte Cubitt, Lord Harris, Manuel Ayau, Christian Gandil, Walter Grinder, Ralph Horwitz, Albert Zlabinger, Harold Dulan, John Kane, W. Allen Wallis, và Fr. Johannes Schasching. Tôi đã trao đổi thư từ với một số người, gồm James Vice, Richard Stern, Stanley Heywood, Paul Post, Sal Soraci, Vera Hewitt, Eric Rose, Henry Toch, Harold Noah, P. M. Toms, Theodore Draimin, Peter Kingsford, James Meade (quá cố), David Jickling, Julian Simon (quá cố), và Edward Lowenstern.

Bản thảo tác phẩm này đã được một số người xem trước, vài ba người trong số đó có quen biết Hayek. Tôi xin cám ơn Bettina Bien Greaves, Jim Powell, Mark Skousen, Peter Klein, Richard Ebeling, Sudha Shenoy, Bruce Caldwell, Bill Herms, David Brooks, Chrysostomos Mantzavinos, Todd Breyfogle, và Stephen Kresge. Tôi đặc biệt cám ơn Tom Schrock và ba nhà phê bình dấu tên vì những nhận xét của họ về các bản thảo sơ bộ. Những người khác cũng đã đọc bản thảo bao gồm Joe Atwill, Robert Bakhaus, Rob Ebenstein, Susan Engel, Jim Gazdecki, Geraldine Hawkins, Gary Rhodes, Michael Rose, Art Rupe, Jim Waddingham, và Laura Wilson. Tất nhiên, những người xem xét bản thảo sẽ không phải chịu trách nhiệm về những thông tin và cách diễn giải của cuốn sách này.

Những người khác từng giúp đỡ theo cách nào đấy – cung cấp thông tin, khuyến khích, biên dịch, hay hỗ trợ khác – gồm có Eamonn Butler, Glynn Custred, Gordon Baker, Robert Chitester, Lord Dahrendorf, Barry Smith, Stephan Boehm, Brian Crowley, Greg Ransom, David Gordon, Christian Thiele, Edward Blanc, Max Gammon, Holly Barber, Isaac Kramnick, Sharon Fuller, Mike Westwood, Tom Cambell, Stephen Weatherford, Scott DuBey, Walter Mead, William Breit, và Henry Spiegel (quá cố). Tôi cũng muốn tỏ lòng cám ơn tới Hội Mont Pelerin, các tạp chí University of Chicago Magazine, New York Times Book Review, LSE Magazine, cùng các thư viện và các bộ sưu tầm đặc biệt tại Đại học California, Santa Barbara và Los Angeles; Viện Hoover (Hoover Institution); Đại học Chicago; Trường Kinh tế và Chính trị London (LSE); Đại học Salzburge; và Đại học Vienna. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn Michael Flamini, Alan Bradshaw, Rick Delaney, và Meg Weaver.

Có lẽ tôi cần nhắc tới lai lịch của mình cùng quá trình viết cuốn sách này. Friedrich Hayek: Cuộc đời và Sự nghiệp là nỗ lực chủ yếu của tôi từ tháng 12 năm 1993 đến hết tháng 12 năm 2000. Công việc bao gồm đọc các công trình của Hayek (đã công bố và chưa công bố) theo cả bề rộng lẫn chiều sâu, tiến hành nhiều nghiên cứu, và đi lại. Tôi cũng là con trai của một nhà lý thuyết chính trị xuất thân từ Vienna, sinh sau Hayek mười một năm. Giống như Hayek, ông cũng chuyển tới Trường Kinh tế London sau khi tốt nghiệp Đại học Vienna, và giảng dạy một thời gian ngắn tại Đại học Chicago. William Ebenstein, cha tôi, là một sinh viên hàng đầu của hai trong số những người mà Hayek cảm thấy chướng tai gai mắt, Hans Kelsen và Harold Laski.

Một số lưu ý về cách trình bày: Đôi khi tôi dồn nén các trích đoạn vào trong chính văn để có thể đọc được mà không phải lược bỏ; dù vậy, tất cả những từ bổ sung vào các đoạn trích dẫn đều được chỉ ra là đã có lược bỏ. Đồng thời, những chỗ mà tác giả trích đoạn không được nêu tên thì có thể xem đấy là của Hayek. Cuối cùng, tốt hơn là nên coi sáu phần của cuốn sách như các chương trong cuộc đời ông.

Tôi hy vọng cuốn sách này sẽ hữu ích cho các sinh viên nghiên cứu về Hayek, chủ nghĩa tự do cổ điển, chủ nghĩa tự do cá nhân, tư tưởng và thực tiễn về chính trị và kinh tế thế kỷ hai mươi, và mối quan hệ giữa tư tưởng và thực tiễn chính trị và kinh tế. Tác phẩm này là cuốn sách lịch sử về cuộc đời và tư tưởng Hayek, và môi trường triết học tự do cá nhân chủ nghĩa mà ông sống và làm việc trong đó.

Chú thích:

(1)Thuyết cho rằng sự sung túc vật chất và của cải thiết thực là điều tốt đẹp nhất và có giá trị lớn nhất trong cuộc sống. (N.D.)