Bitcoin vận hành như thế nào?
Đồng tiền ảo này có tính phi tập trung, và đó là một phần lý do vì sao nó rất hấp dẫn.
BITCOIN, đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung đầu tiên trên thế giới, được ra mắt vào năm 2009 bởi một người bí ẩn hiện vẫn chưa rõ danh tính thật, được biết đến với biệt danh Satoshi Nakamoto. Kể từ đó, giá trị của một Bitcoin đã dao động dữ dội, đạt mức cao nhất vào khoảng 1.000 đô la vào cuối năm 2013 trước khi giảm xuống dưới một nửa mức đó, và sau đó tăng trở lại vào năm 2016. Chính xác thì Bitcoin là gì và nó hoạt động như thế nào?
Không giống như các loại tiền tệ truyền thống được phát hành bởi các ngân hàng trung ương, Bitcoin không có cơ quan quản lý tiền tệ tập trung. Thay vào đó, nó được củng cố bởi một mạng máy tính ngang hàng được tạo thành từ các máy của người dùng, tương tự như các mạng làm nền tảng cho BitTorrent, một hệ thống chia sẻ tệp và Skype, một dịch vụ âm thanh, video và trò chuyện. Bitcoin được tạo ra theo phương pháp toán học khi các máy tính trong mạng này thực hiện các nhiệm vụ nghiền số (number - crunching) phức tạp, một quy trình được gọi là “đào” Bitcoin. Phương pháp toán học của hệ thống Bitcoin được thiết kế để việc “đào” Bitcoin trở nên khó khăn hơn theo thời gian và tổng số bitcoin có thể khai thác được giới hạn ở mức khoảng 21 triệu. Do đó, một ngân hàng trung ương không thể phát hành một loạt Bitcoin mới và phá giá những Bitcoin đã được lưu hành.
Toàn bộ mạng lưới được sử dụng để giám sát và xác minh việc đào mới Bitcoin và giao dịch Bitcoin giữa những người dùng. Nhật ký chung được lưu giữ theo cách tập thể bao gồm tất cả các giao dịch, với mọi giao dịch mới được ghi nhận trên mạng Bitcoin. Các máy tham gia giao tiếp để tạo ra và thống nhất về các cập nhật cho nhật ký chính thức. Quá trình này đòi hỏi nhiều về mặt tính toán, trên thực tế là quá trình được sử dụng để đào Bitcoin: khoảng 10 phút một lần, một người dùng có bản cập nhật cho nhật ký đã được mạng chấp thuận sẽ được trao một số lượng Bitcoin mới cố định. Điều này đã thúc đẩy những người cuồng Bitcoin xây dựng các máy tính mạnh hơn bao giờ hết để sử dụng cho việc đào Bitcoin.
Bitcoin (hoặc các đơn vị nhỏ của Bitcoin được gọi là satoshi) có thể được mua và bán để đổi lấy tiền tệ truyền thống trên một số sàn giao dịch và cũng có thể được chuyển trực tiếp qua internet từ người dùng này sang người dùng khác bằng phần mềm thích hợp. Điều này làm cho Bitcoin trở thành một loại tiền tệ có tiềm năng hấp dẫn để thanh toán các giao dịch quốc tế mà không cần tốn thời gian vô ích cho ngân hàng hoặc tỷ giá hối đoái. Một số dịch vụ internet (chẳng hạn như web hosting (dịch vụ lưu giữ các website) và đánh bạc trực tuyến có thể được thanh toán bằng Bitcoin. Sự phức tạp và mập mờ của hệ thống có nghĩa là nó cũng hấp dẫn những người có mục đích bất chính hơn, chẳng hạn như rửa tiền hoặc thanh toán ma túy bất hợp pháp. Nhưng hầu hết mọi người sẽ lưỡng lự khi chấp nhận Bitcoin vì phần mềm cần thiết để sử dụng nó vẫn rất phức tạp và giá trị của một Bitcoin riêng lẻ dao động rất mạnh. Cũng như BitTorrent không phải là dịch vụ chia sẻ tệp đầu tiên và Skype không phải là dịch vụ thoại qua internet đầu tiên, có thể Bitcoin sẽ là kẻ tiên phong trong lĩnh vực tiền ảo, nhưng sẽ bị lu mờ bởi một đối thủ dễ sử dụng hơn.
Nguồn: The Economist, 12/4/2013
